استخراج و بررسی خواص رئولوژیکی و ساختار شیمیایی هیدروکلوئید پوسته دانه اسفرزه (plantago ovata l.)

دانه اسفرزه (plantago ovata l.) با یک لایه غنی از پلی ساکارید بنام پیسیلیوم پوشیده شده است که این ماده می تواند در غلظت های خیلی کم، محلول های غلیظ ایجاد کند. خصوصیات رئولوژیکی محلول های صمغ پیسیلیوم در شرایط مختلف غلظت (% 6/0-1/0)، دما (˚c 60-5) و ph (10-5/2) در محدوده سرعت برشی 92/1 تا s-1 40/229 مورد بررسی قرار گرفت. ویسکوزیته محلول های پیسیلیوم با افزایش سرعت برشی در کلیه شرایط کاهش پیدا کرد و رفتار غیر نیوتنی رقیق شونده با برش را نمایش داد که این رفتار همبستگی خوبی با مدل قانون توان داشت. خواص محلول های صمغ پیسیلیوم به غلظت و دما وابسته بود و وابستگی به دما با استفاده از معادله آرنیوس نشان داده شد. همچنین ویسکوزیته محلول ها وابسته به ph بود و میزان ویسکوزیته با افزایش ph از ناحیه اسیدی به قلیایی، افزایش یافت. ویسکوزیته ذاتی صمغ پیسیلیوم، معادل مقدار ml/g 581 بدست آمد. برای مشخص کردن تاثیر قدرت یونی و نوع یون بر خصوصیات رئولوژیکی صمغ پیسیلیوم، رفتار جریان صمغ بعنوان تابعی از ph، نوع نمک و غلظت نمک، ارزیابی شد. در قدرت یونی پایین، مولکول های پیسیلیوم بیشتر به شکل باز و انعطاف پذیر بودند و بار مولکول منجر به ایجاد ویسکوزیته بالا گردید. مقدار ویسکوزیته صمغ پیسیلیوم با برخی هیدروکلوئید های دیگر، در غلظت 4/0 % (w/w) و دمای ˚c 25 مقایسه شد. محلول صمغ پیسیلیوم ویسکوزیته مشابهی را نسبت به صمغ های آلژینات سدیم، کربوکسی متیل سلولز و صمغ کتیرا نشان داد. خصوصیات جریان دینامیک در ناحیه ویسکوالاستیک خطی بعنوان تابعی از غلظت موسیلاژ، ph و دما مطالعه شد. اسپکتروم ژل پیسیلیوم که با استفاده از آزمون frequency sweep بدست آمد، در دسته ژل های ضعیف قرار گرفت. میکروساختار بدست آمده از صمغ پیسیلیوم با استفاده از sem، ساختاری متخلخل با توزیع اندازه حفرات متفاوت را در شرایط مختلف غلظت صمغ، ph و حضور نمک نشان داد. برای بررسی عملگرایی صمغ پیسیلیوم در سیستم های غذایی، صمغ پیسیلیوم و همچنین کتیرا و cmc در غلظت 1/0 % (w/w) به سس کچاپ اضافه شد. همه هیدروکلوئیدها قوام نمونه ها را افزایش دادند.